نشست کمیسیون مشترک در وین؛ ایران در پی تحکیم جبهه برجام است؟ - کتاب دینا

به گزارش کتاب دینا، خبرنگاران- نشست اخیر اعضای به جامانده در برجام در وین اقدامی در راستای افزایش هماهنگی میان اعضا در مقابل کوشش های آمریکا جهت بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران بود.

به گزارش کتاب دینا، نشست برنامه ریزی شده کمیسیون مشترک برجام در وین روز سه شنبه برگزار گردید و طبق گفته سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، در آن موضوعات مهمی مورد آنالیز نهاده شد.

یک روز قبل از برگزاری نشست کمیسیون مشترک، رئیس هئیت ایران در این نشست، یعنی سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، راهی اتریش شد و با مقامات این کشور و روسای هئیت های کشور های عضو برجام مصاحبه های دوجانبه و چندجانبه انجام داد.

کمیسیون مشترک برجام در شرایطی برگزار گردید که سرنوشت توافق هسته ای سال 2015 با توجه به کوشش آمریکا برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران در هاله ای از ابهام نهاده شده است.

آمریکا بعد از رد شدن قطعنامه اش برای تمدید تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران، به مکانیسم ماشه توسل جسته است، هر چند که استفاده آن از این مکانیسم به شدت مورد اعتراض اعضای برجام و بیشتر اعضای شورای امنیت نهاده شده است.

اعضای برجام و بیشتریت قاطع اعضای شورای امنیت همگی می گویند آمریکا بعد از خروج از برجام دیگر حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد. اما آمریکایی ها با استناد به مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت، که آمریکا را دولت مشارکت نماینده در برجام معرفی می نماید، ادعا می نمایند که آن ها با وجود خروج از برجام همچنان از اختیار فعال سازی مکانیسم ماشه برخوردار هستند.

در چنین شرایطی بعضی ناظران معتقد هستند که اگر اوضاع بر همین منوال پیش برود، حدود سه هفته دیگر آمریکا اعلام خواهد نمود که تحریم های بین المللی علیه ایران بازگشته اند، ولی سایر کشور ها این اعلامیه را رد خواهند کرد.

اعضای برجام هنوز نگفته اند که اگر آمریکا چنین اعلامیه ای صادر کند، چه خواهند کرد. آن ها فعلا کوشش آمریکا را از اساس زیر سوال می برند؛ بنابراین باید منتظر ماند و دید اعضای برجام به بازگشت تحریم های سازمان ملل چه واکنشی نشان خواهند داد.

اما آمریکا به صراحت گفته است که در این چند هفته باقی مانده تا انتهای مهلت 30 روزه، صرفنظر از اینکه چه اتفاقی رخ دهد، تحریم ها بار دیگر علیه ایران اعمال خواهند شد.

حدود پنج روز قبل از نشست کمیسیون مشترک برجام، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در توئیتی نوشت: اگر عضوی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ای برای تداوم برطرف تحریم ها ارائه کند، آمریکا با آن مخالفت خواهد نمود. اگر هم هیچ قطعنامه ارائه نگردد، باز هم تحریم ها علیه ایران در 20 سپتامبر بازخواهند گشت. رویه قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل اینگونه است.

بیشتر بخوانید:

ضربه اندونزی به آمریکا در شورای امنیت؛ گام بعدی کاخ سفید چیست؟

واکاوی واکنش های اعضای برجام به فعال سازی مکانیسم ماشه

در سایه این تحولات، برگزاری جلسه کمیسیون مشترک فرصتی در اختیار ایران قرار داد تا مواضع اعضای برجام در مورد گام های بعدی آمریکا جویا گردد و در صورت لزوم هماهنگی های لازم را انجام دهد.

اندکی پیش از برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام، عراقچی در مصاحبه با صداوسیما گفت: موضوع کوشش های آمریکا یک موضوع بحث جدی در جلسه کمیسیون مشترک برجام خواهد بود. ما امیدوار هستیم که کمیسیون مشترک بتواند در این خصوص به مواضع یکسان و واحدی برسد و بتواند در مورد ادامه راستا و کوشش هایی که آمریکا برای نابودی برجام به کار گرفته تصمیماتی را اتخاذ کند.

ایران توانست حمایت سیاسی اعضای برجام را به دست بیاورد که این امر تا حدودی مرهون گام های اخیر آن در برطرف اختلافات با آژانس است. ایران و آژانس اخیرا برای حل مشکل دسترسی بازرسان بین المللی به دو سایت به توافق رسیدند که آژانس از این سایت ها بازدید کند. توافق با آژانس، بار دیگر حساسیت ایران در مورد حفظ اجماع بین المللی علیه آمریکا را نشان داد. حساسیتی که در نشست کمیسیون مشترک نیز آشکار بود.

ایران توانست در کمیسیون مشترک حمایت اعضای برجام از این توافق را جلب کند، حمایتی که در شرایط کنونی به معنای ایستادگی در مقابل آمریکا در موضوع مکانیسم ماشه است.

وزرای خارجه چین و آلمان، که هر دو عضو برجام هستند، روز سه شنبه بار دیگر بر ضرورت حفظ برجام تاکید نمودند. همچنین، لحظاتی بعد از تمام شدن جلسه کمیسیون مشترک، هلگا اشمیت، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بر اهمیت حفظ برجام و اجرای کامل آن تاکید نمود.

ملاقات عراقچی با رافائل گروسی در وین

به هر حال، کمتر از سه هفته دیگر، مهلت مشخص شده از سوی آمریکا برای بازگشت تحریم های بین المللی علیه ایران تمام می گردد. در این مدت همه اعضای برجام آزمون سختی روبرو خواهند شد؛ تاکید آن ها بر حفظ برجام به معنای ایستادگی در مقابل آمریکا خواهد بود و همراهی شان با آمریکا نیز به قیمت نابودی کامل برجام تمام خواهد شد. شاید به همین خاطر، ژائو لی جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، روز دوشنبه گفت: برجام به پیچ حساسی رسیده است.

در این میان، روسیه سعی می نماید باب مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا را بگشاید و از شکل گیری یک بحران در شورای امنیت جلوگیری کند.

روز سه شنبه، همزمان با نشست وین، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه طی یک سخنرانی در دانشگاهی در مسکو، خواهان مصاحبهی مستقیم ایران و آمریکا شد.

وی گفت: از مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا حمایت می کنیم و برای یاری به این دو کشور در شروع مذاکرات آماده ایم.

رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه اضافه نمود: ما آماده مذاکره با هر دو طرف برای فراهم کردن زمینه مصاحبه های مستقیم (بین تهران و واشنگتن) هستم، اما در صورتی که هر دو طرف علاقه مند باشند. به اعتقاد ما مطرح کردن اختلاف ها و مسائل به صورت مستقیم و دریافت پاسخ ها بدون واسطه از هر چیز دیگری بهتر است.